Dbanie o prawidłową dietę, odpowiedni ruch i higieniczny tryb życia nie jest jedynym czynnikiem warunkującym nasz stan zdrowia. Bardzo często mają na nie również czynniki genetyczne lub środowiskowe, na które nie zawsze mamy wpływ, a których skutków za wczas nie przewidzimy. Czy istnieje zatem przepis na wieczne zdrowie? Nie. Jeszcze takiego nie wynaleziono, a przynajmniej tego, który byłby dostępny i powszechny dla każdego z nas. Ale istnieje za to szereg sposobów na to, by zdrowia móc pilnować. Poza zadbaniem o prawidłowy, zdrowy tryb życia, lekarze zalecają również wykonać przynajmniej raz w roku badania, które mogłyby pomóc zawczasu przeciwdziałać rozwojowi nieprzewidzianych, groźnych chorób czy dysfunkcji.
Badanie krwi
Krew jest bardzo ważnym przewodnikiem w naszym ciele i zbadanie informacji w niej zawartych może wiele powiedzieć na temat poszczególnie spełnianych funkcji narządów naszego ciała. Badanie to w ramach NFZ, jeśli spełnia się wymogi ubezpieczenia zdrowotnego, jest bezpłatne po skierowaniu lekarza rodzinnego do laboratorium, w którym taką próbkę można pobrać i przebadać. W ramach podstawowego badania krwi sprawdzany jest każdy jej składnik. Krwinki czerwone (erytrocyty), krwinki białe (leukocyty) czy płytki krwi. Badane jest również stężenie hemoglobiny czy odczyn Bernackiego (OB) – wskaźnik opadania erytrocytów. Zwiększony poziom leukocytów może mówić o stanie zapalnym w naszym organizmie, podwyższone OB może wskazać rozwijający się proces nowotworowy, zapalny czy reumatyczny.
Badanie moczu
Powinno się znaleźć w przynajmniej rocznych badaniach cyklicznych. Szczególne wskazania co do badania mają osoby ze schorzeniami nerek, chorób układu krążenia, dróg moczowych, nadciśnienia, cukrzycy czy otyłości. Może ono określić stany zapalne i poziom bakterii obecnych w moczu i wydzielanych w ramach ich rozwoju w organizmie. Badanie polega na odczytaniu odczynu zasadowego (pH), rozpoznanie barwienia moczu oraz obecności białek, cukrów czy ciał ketonowych. W ramach NFZ jest również wykonywane nieodpłatnie, a koszt podstawowego badania laboratoryjnego w zależności od miasta nie przekroczy 15 zł, choć ceny, jak i laboratoria są zróżnicowane. Wymaga zakupu w aptece pojemniczka do badania, pobrania porannego – pierwszego moczu i przekazania tak przygotowanej próbki do wskazanego przez lekarza rodzinnego laboratorium.
Poziom glukozy
Inaczej cukier i jego poziom we krwi. Badanie glukozy można wykonać w ramach poboru i badania krwi, jednak należy przyjść na badanie na czczo, a ostatni posiłek najlepiej przyjąć ok. 18:00 dnia poprzedniego. Szczególne powinny je wykonać osoby otyłe i genetycznie posiadające w rodzinie cukrzyków. Drugim wskazaniem jest też poczucie apatii, przyspieszenia rytmu serca, ogólnej złej kondycji psychicznej, osłabienia. Poziom glukozy może wykazać nadczynność czy niedoczynność nadnerczy, nadczynność tarczycy, cukrzycę, guz nadnerczy, guz wydzielający insulinę, choroby trzustki. Cena poza badaniami w ramach podstawowych świadczeń socjalnych NFZ nie powinna przekroczyć 10 zł.
Badanie wzroku
Ciągłe patrzenie się w monitor, ekran telefonu, komputer, telewizor czy pochłanianie książek to jedne z podstawowych czynności, które w dzisiejszych czasach trudno uniknąć, a mają znaczący wpływ na kondycję naszych oczu. Dodatkowo, zbadanie wzroku może określić podatność na rozwój mający wpływ na ten ważny na co dzień narząd. Dzisiejsza medycyna operuje szeroką gamę narzędzi, która jest w stanie odwrócić efekt utraty zdrowej widoczności za stuprocentową pewnością przy odpowiednio wcześnie wykrytym schorzeniu lub zwykle następującej wadzie wzroku. Badanie takie można wykonać poprzez przychodnię medyczną w ramach świadczeń NFZ. By uniknąć kolejek można również wykonać bezpłatne badanie wzroku Poznań, Warszawa, Kraków, Gdańsk i inne większe miasta oferują je w ramach usług sprzedaży okularów, soczewek gdzie na miejscu będzie możliwość zrobienia takiego badania przez kwalifikowanego do tego zadania optyka czy optometryka, który również będzie wstanie określić kondycję naszego narządu wzroku.
Poza ogólnymi badaniami, które powinniśmy przechodzić wszyscy, warto pamiętać aby sprawdzić też kondycję naszego serca poprzez badanie RTG, czy kobiet po 35. roku życia aby wykonywały badanie mammografii mających na celu wykrycia zmian nowotworowych w piersiach czy cytologii, która może wykryć wczesne stadium raka szyjki macicy. Panowie ok. 40. roku życia w ramach badań prostaty powinni również przebadać wraz z krwią stężenie PSA (tzw. antygenu gruczołu krokowego). Wyniki tych badań mogą wskazać zmiany nowotworowe. Zatem dodatkowe badania jakie powinniśmy wykonywać indywidualnie najlepiej skonsultować z lekarzem i analizą przypadków genetycznych i środowiskowych.